maandag 23 februari

Godverdomme, niet om te lachen he, zeiden we, zo'n kachelpijp. Stefaan is met een lintmeter bezig, Steffie kijkt toe. Meten hoe lang en hoe breed het voetstuk is. Hanssens heeft platen geleverd en Stefaan ging om balken, dat waren ze vergeten. Tom Waits walmt uit de speakers. Steffie heeft wat beeldmateriaal naar Daniëlle gestuurd, een foto van de houtkachel. De kachel, dat was zaterdag. Bart had zich bereid verklaard om een handje toe te steken. Hij wist hoe het moest. Ze waren er de ganse namiddag mee bezig, hij en Steffie. Zo'n kachelpijp is niet om te lachen. Bart stond met hoofdbrekens, kon zich niet meteen herinneren hoe ze het gedaan hadden. Het was Gerd die dat wist en Gerd was er niet. Bart zei dat Gerd als een aap op die stelling bezig was geweest. Met ijzerdraad. En het gewicht van die kachelpijp en dat de opening onderaan niet op de kachelbuis steunen mag en het belangrijkste, wat Bart zich niet herinneren kon. Godverdomme, zeiden we.
Stefaan meet het voetstuk, Steffie gaat om broodjes.

Volgens Stefaan moet er 6 centimeter van die platen af. Hij heeft het berekend, uit het blote hoofd, er moet 6 centimeter af.
De situatie is nieuw, zegt hij. 'Ik ben zodanig gewend om alleen te werken...'. Hij en Steffie dat is een blind date he, ze hebben nooit eerder samen gewerkt en van Daniëlle wist hij ook al helemaal niet. Het is een interessant gegeven, redeneert hij, je wordt geconfronteerd met iets waar je in je atelier helemaal nooit mee geconfronteerd wordt: iets dat er al is en een blind date.

Ze gaan aan het werk. Stefaan weet hoe het moet. Balken klaar leggen, platen optillen, gaatjes boren, kortom het begin van wat een houten constructie wordt. Bouwen, ze gaan bouwen, dat is wat ze gaan doen, bouwen. De kachel komt in een houten kot.
Steffie is bezig met een handboor, blaast het zaagsel uit de voegen. De logica, de vanzelfsprekendheid, het gemak van een samenwerkingsverband. Het was niet anders met unit 2, met unit 4 was het niet anders, met unit 5 was het niet anders, niet anders was het met unit 6: een spontane bundeling van krachten, focus. Met twee kan je meer dan alleen. Soms ook omgekeerd: elftal, kudde, stamppot, soep. Veelheid stremt snelle besluitvorming, massa stremt beweging.
Een demonstratie tegen de veelheid... in de kleinste kamer.

Stefaan wijst. '... kunt ge er daar tegen duwen?' (tegen plaat twee bedoelt hij)
Steffie zegt: '... tegen duwen.' (herhaalt ze)
Stefaan: 'Ja, tegen duwen.' Dan plaat aan balkjes vijzen en het voetstuk opmeten. Het is een meter, de lengte van het voetstuk. Negenennegentig en een halve centimeter. Heel even kijken ze elkaar aan, ze bekijken het getal en wat het is: net geen meter. Ze hadden het besluit genomen om het hok niet in de lengte maar dwars op de ruimte te plaatsen. Net geen meter bepaalt de ruimte aan weerszijden van de kachel. In het hok komt de houtkachel als het altaar in een kapel, hoewel dat niet meteen de bedoeling is. In een rovershol of in het bouwvallige hutje van turfstekers zou de kachel wellicht net zo goed op die plek staan, dwars in het hok, dicht tegen een van de korte muren aan zodat het hok zelf voldoende ruimte blijft hebben - ruimte om te staan, om te zitten, om te liggen desnoods. Net voldoende ruimte om op een stoel te zitten, krant lezen, pijpje roken, op de Dewalt afkortzaag strijkt een reiger neer. Je zou er een droogrek kunnen plaatsen, een houten bankje en een boekenrek met delen 1 en 2 van Heimelijke Vreugde. Dus de meest functionele plaats die een houtkachel in zo'n kleine ruimte hebben kan.

De bit-set die we hadden, is versleten. Ik rij om een nieuwe, dit keer de 'universal bit set' van varo, 98 stuks. Stefaan en Steffie werken de houten vloer af. Als dat gebeurd is, beginnen ze aan de muren van het hok. Ze werken stevig door. Stefaan weet hoe je dit soort koterij aanpakken moet. Vaak staat hij gedurende enige ogenblikken strak voor zich uit te kijken en zegt dan: 'zo moet het'. Steffie zet de stukken aan elkaar vast, blaast het zaagsel uit het boorgat, plaatst de boor, duwt. Met de nieuwe bit is 't een makkie.
We halen de cloche uit de stockruimte. Moet je nagaan wat in de stock gedumpt werd... Voor Stefaan en Steffie staat het vast dat ze alle eerder ingebrachte elementen samenbrengen en herinterpreteren. Hoe ze dat gaan doen is voorlopig niet helemaal duidelijk. Wat ze wel al weten is dat ze de cloche in het bouwsel zullen verwerken, dat het ruiten worden, het bovenstuk van de cloche een dakraam, het met velours afgewerkte plankje een vloermat. Steffie haalt de cloche uit elkaar.
De schone kant van de platen komt aan de buitenkant. Aan de binnenkant komt... Je kan niet iets doen zonder het niet te doen. Door het niet te doen besluit je om het toch te doen. Door het toch te doen, deed je niets. Omdat niemand iets deed, gebeurde wat je eerst niet van plan was geweest. Wat vloog viel en kwam in een web van kruimelend stof. Aan de onduidelijke stofdeeltjes blonk licht. Binnen- en buitenkant zijn een en hetzelfde. 't Is als in een menage, (grapt Stefaan) de vrouw beslist.
Het afkorten brengt miserie, een van de planken is schuin afgesneden en moet opnieuw. De miserie is dat de geplande opeenvolging van de vele handelingen een nieuwe volgorde krijgt. Dat alles opnieuw moet, is elementair. Het is elementair en toch hou je er geen rekening mee. Zo is het nu eenmaal.
De balkjes komen aan de buitenkant. Vraag waar de ruiten komen.